ශ්‍රී ලංකාව න්‍යෂ්ටික යටිතල පහසුකම් ස්ථාපිත කිරීමේදී සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් ලබා ඇති අතර, සිය න්‍යෂ්ටික බලශක්ති වැඩසටහන සංවර්ධනය කිරීමට පටන් ගෙන ඇති පසුබිමක, අනාගත න්‍යෂ්ටික බලාගාරයක් සඳහා විය හැකි ස්ථාන පහක් දැනටමත් හඳුනාගෙන ඇති බව ජාත්‍යන්තර පරමාණුක බලශක්ති නියෝජිතායතනයේ (IAEA) සමාලෝචන දූත මෙහෙවරක් පවසයි.
ශ්‍රී ලංකා රජයේ ඉල්ලීම පරිදි, 2025 ජූලි 14 සිට 18 දක්වා පසු විපරම් ඒකාබද්ධ න්‍යෂ්ටික යටිතල පහසුකම් සමාලෝචන (INIR) මෙහෙවරක් සිදු කරන ලදී.
IAEA හි INIR කණ්ඩායම නිගමනය කළේ, 2022 INIR මෙහෙවරේ නිර්දේශ සහ යෝජනා ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී ශ්‍රී ලංකාව යහපත් ප්‍රගතියක් ලබා ඇති බවයි.
ශ්‍රී ලංකාව දැනටමත් න්‍යෂ්ටික බලාගාරය සඳහා අපේක්ෂිත ස්ථාන පහක් හඳුනාගෙන, න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරක ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලිය අධීක්ෂණය කිරීම සඳහා කළමනාකරණ ව්‍යුහයක් පිහිටුවා, විස්තීර්ණ න්‍යෂ්ටික නීතියක් කෙටුම්පත් කර, සහ 2025-2044 කාලය සඳහා වන වර්තමාන දිගුකාලීන බලශක්ති සැලසුමට න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය ඇතුළත් කර ඇත.
“ශ්‍රී ලංකාව 2022 ප්‍රධාන INIR මෙහෙවරේ නිර්දේශ සහ යෝජනා ක්‍රියාත්මක කිරීමට ක්‍රියාශීලීව කටයුතු කරනවා” යැයි IAEA හි න්‍යෂ්ටික යටිතල පහසුකම් සංවර්ධන අංශයේ දූත මෙහෙවර කණ්ඩායම් නායක ජෝන් හැඩාඩ් පැවසීය. “මෙය න්‍යෂ්ටික බලශක්ති වැඩසටහන සම්බන්ධයෙන් අවශ්‍ය අධ්‍යයනයන් සිදු කිරීමට සහ දැනුවත් තීරණයක් ගැනීමට ශ්‍රී ලංකාවේ කැපවීම පෙන්නුම් කරනවා.”
2010 දී ශ්‍රී ලංකාව රට තුළ න්‍යෂ්ටික බලශක්ති වැඩසටහනක් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අධ්‍යයනයන් ආරම්භ කිරීමට අනුමැතිය ලබා දුන්නේය. 2024 දී රජය න්‍යෂ්ටික බලශක්ති වැඩසටහනක් සලකා බැලීම සඳහා “වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග” ගැනීමට තීරණය කළ බව IAEA පවසයි. න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය 2025-2044 සඳහා වන බලශක්ති උත්පාදන සැලැස්මට බලශක්ති ප්‍රභවයක් ලෙස ඇතුළත් කර ඇත.
කෙසේ වෙතත්, සැලැස්මට අනුව, ශ්‍රී ලංකා ජාලයට 600 MW ට වැඩි න්‍යෂ්ටික බලශක්ති ඒකකයක් අනුගත කිරීම තාක්ෂණික වශයෙන් අභියෝගාත්මක වනු ඇත. එයට හේතුව ජාලයේ තත්ත්වය, පුරෝකථනය කරන ලද ඉල්ලුම වර්ධනය සහ විචල්‍ය පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්‍රභවයන් මගින් ආධිපත්‍යය දරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන උත්පාදන මිශ්‍රණයයි.
කණ්ඩායම පැවසුවේ, කළමනාකරණය, මානව සම්පත් සංවර්ධනය, පාර්ශ්වකරුවන්ගේ සහභාගීත්වය, විකිරණශීලී අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය සහ කාර්මික සහභාගීත්වය වැනි යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනයේ විවිධ ක්ෂේත්‍රවල උපාය මාර්ග සහ අධ්‍යයනයන් අවසන් කිරීම සම්බන්ධයෙන් වැඩිදුර වැඩ අවශ්‍ය බවයි.
2024 දී, ශ්‍රී ලංකාවේ පුවත්පත් වාර්තා කළේ, වාණිජ න්‍යෂ්ටික බලාගාරයක් ඉදිකිරීම සඳහා රටට යෝජනා හයක් ලැබී ඇති බවයි.
