පාතාලය හා සම්බන්ධතා පැවැත්වූ හෝ එසේ සම්බන්ධතා පවත්වන එකම දේශපාලනඥයා මහින්ද රාජපක්ෂ යැයි අප නොකියන්නෙමු. අපේ සමස්ත දේශපාලනය පුරාම එම අවලක්ෂණ ගතිය නිල්, කොළ, රතු බේදයකින් තොරව පොදුවේ දැකගත හැකි ය. තිත්ත වුවද ඇත්ත එයයි. පශ්චාත් නිදහස් සමයේ මුල සිටම දේශපාලනය තුළ මැර බලය අඩු වැඩි වශයෙන් දැකගත හැකි වුවද, එය දේශපාලනය තුළ අනිවාර්ය අංගයක් බවට පත්වූයේ, නවසීය අසූව දශකය ඇරැඹුණු පසුය. දේශපාලනඥයා හුදු ජනතා සේවකයාගේ භූමිකාවෙන් ඔබ්බට රැගෙන යමින් එය සුඛෝපභෝගී ආකර්ෂණීය රැකියා අවස්ථාවක් බවට පත්කිරීමෙන් අනතුරුව බලය හා ප්රචණ්ඩත්වය යන වචන සරළ සමාන්තර මාවතක ගමන් කිරීම ඇරැඹුවේය. තමනට හිමි වන බස් මත්පැන් බලපත්ර ඇතුළු අනෙකුත් වරදාන පවත්වාගෙන යෑම වෙනුවෙන් ඊට ගැළපෙන කණ්ඩායමක අවශ්යතාව තදින්ම දේශපාලනඥයන්ට විය. එසේම මැතිවරණ ජයග්රහණය සඳහා ධනය පමණක් නොව මැර බලය ද අත්යවශ්ය සාධකයක් විය. ජනතාව අතර ඉහළ පිළිගැන්මක් ලැබෙනුයේ වඩ වඩාත් මැරකම්හි නිරත වන්නන්ටය. ඒ නිසාම ඒ වෙනුවෙන් හොඳම “වැඩකරුවන්” තමන් වෙත එකතු කර ගැනීමට දේශපාලනඥයන් පොර කන්නට විය. පැහැදිලිවම එය ගනුදෙනුවක් විය. මැතිවරණ සමයේදී ඉටුකරන්නා වූ සේවාව වෙනුවෙන් ජයග්රහණයෙන් අනතුරුව මැරවරයන්ට පෙරළා කළගුණ දැක්වීමේ යුතුකමක් දේශපාලනඥයන්ට විය. චක්රය එතරම්ම විෂම එකක් ය. දේශපාලනඥයන් හා මැරවරයින් අතර ඒ හැටි වෙනසක් නොමැති වීම තුළ සම්බන්ධය කදිමට පෑහෙන ලදී. වර්තමානයේ සිටින බොහෝ දේශපාලනඥයන්ට මෙන්ම මැරවරයින්ට ද නිශ්චිත දේශපාලනයක් නොමැති වීම මෙම ගැළපීම වඩාත් අංගසම්පූර්ණ එකක් බවට පත් කරවයි. දේශපාලනඥයන් මෙන්ම එක රැයකින් පාට වෙනස් කිරීමට පාතාල මැරවරයින් ද දක්ෂය.
ලාභ සන්තානය හැර සැලකිය යුතු අන් කිසිවක් එහිදී දැකගත නොහැකිය. රටේ සියලු දේශපාලනඥයන් මැරවරයන් හා සම්බන්ධ බවට කුහක අදහසක අප නොමැත. මේ සම්බන්ධය පිළිකුල් කරන එය හෙළා දකින පක්ෂ, විපක්ෂ දේශපාලනඥයන් ගණනාවක් තවමත් මේ රට තුළ සිටිති. නමුත් කිසිසේත්ම එම පිරිස බහුතරය නොවේ.
පාතාල ක්රියාකාරකම් නොඑසේනම් සංවිධානාත්මක අපරාධ ගත් විට ඒවා පාලනය කිරීම පහසු කටයුත්තක් නොවේ. ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය, චීනය, ඉන්දියාව, රුසියාව වැනි බලගතු රටවල් පවා මෙම උවදුර මුළුමනින්ම තුරන් කිරීමට අවශ්ය “බෙහෙත්” තවම සොයාගෙන නැත. එය ඇත්තකි. නමුත් එසේ කියා අත පිහිදා ගැනීමේ හැකියාවක් නොමැත. පාතාල ක්රියාකාරකම් මර්දනය කිරිම වෙනුවෙන් මීට වඩා සාධනීය උත්සාහයක් පැවැතිය යුතු බව කළුතර සිදුවීම යළි යළිත් සිහිපත් කර දෙයි.
“සමයං” ඝාතනය “පාතාලයේ” ප්රබලත්වය පෙන්වූ අවස්ථාවක් විය. ආරක්ෂා සහිතව ගමන් කරන බන්ධනාගාර බස් රථයකට බන්ධනාගාරය ආසන්නයේදීම පහසුවෙන් ප්රහාරයක් එල්ල කළ හැකි බව එය ඔප්පුකර පෙන්වන ලදී. පොදුවේ ගත් විට රටේ බන්ධනාගාර පද්ධතිය හා ඒ තුළ සිටින අති බහුතරයක් නිලධාරීන් දූෂිත බවට ප්රබල අදහසක් සමාජගතව පවතී. මෙබඳු ප්රහාරයක් සැලසුම් කරන ලද පුද්ගලයන් එය මනාව ප්රයෝජනයට ගෙන ඇති බව බැලු බැල්මට පෙනී යයි. මුදල්, හදල් ඇති ඕනෑම පුද්ගලයකුට බන්ධනාගාරය තුළ රජෙකු මෙන් සිටිය හැකි බව රහසක් නොවේ. දුරකථන, රූපවාහිනී, පහසුකම් ඇතුළු අවශ්ය සියලු පහසුකම් අඩුවකින් තොරව එවැන්නෙකුට හිමි වෙයි. “විසිට්” එක ස්ථිරය. තත්ත්වය කෙතරම් දුරක් ගමන් කර ඇත්ද කියතොත් බන්ධනාගාරයේ සිට අධිකරණය දක්වා රැගෙන යන බස් රථය ටින්ට් කර එහි ‘සෙටප්’ සවි කරගැනීමට තරම් භාග්යවන්ත සිරකරුවන් මේ රටේ සිටිති. එම සැලකීම් වෙනුවෙන් තමන්ව අධිකරණයට රැගෙන යන නිලධාරින්ට අත දිග හැර වියදම් කිරීමට ඔවුන් පසුබට නොවේ. අධිකරණයේ සිට බන්ධනාගාරයට ආපසු යන ගමන තුළදී අවශ්යනම් රැඳවියාව ඔහුගේ නිවසට පවා රැගෙන යයි.
මේ අතර, බන්ධනාගාරය තුළ ජංගම දුරකථන භාවිතය සීමා කරලීම වෙනුවෙන් “ජැමර්” යන්ත්ර කලකට පෙර සවි කරන ලද මුත් බාල වර්ගයේ යන්ත්ර සවිකර ඒ හරහා දූෂිත නිලධාරීන් මුදල් ගරා ගත්තා මිසක සැබැවින් සිදුවූ දෙයක් නොමැත. ලක්ෂ ගණන් වටිනා නවීනතම ජංගම දුරකථන බන්ධනාගාරගතව සිටින රැඳවියන් සතුව මේ මොහොතේත් පවතී. මේ සියලු පහසුකම් හිමිවීම තුළ රැඳවියා පිටස්තර ලෝකයෙන් හුදෙකලා වීමක් සිදුවන්නේ නැත. සිදුවන්නේ තව තවත් බාහිර ලෝකය හා සම්බන්ධතා ශක්තිමත් වීම පමණි. පාතාල සාමාජිකයන් තම ක්රියාකාරකම් වෙනුවෙන් නවීනතම තාක්ෂණය නොනවත්වා උපරීමයට භාවිත කරමින් සිටිති. ටී56, මයික්රෝ පිස්තෝල පාතාල කල්ලි සාමාජිකයන්ට සෙල්ලම් බඩු තරමට සමීප වී තිබේ. යුද හමුදාව හැරගිය අවි පුහුණුව ලත් සෙබළුන් පමණක් නොව එල්ටීටීඊය සමඟ සිටි වෙඩික්කරුවන් ද අද දකුණ කළඹන පාතාල කල්ලියක් හා එක්ව සිටින බව මේ වන විට තොරතුරු හෙළිව ඇත. අනෙක් අතට පාතාල කල්ලි අද අපරාධ සැලසුම් කරනුයේ පොට්ටු අම්මාන් ශෛලියටය. ඒ අනුව අපරාධයට අදාළ එක එක කොටස් සිදු කරනුයේ එක් එක් පුද්ගලයන්ය. ඔවුන් අතර අදහස් හුවමාරුව සිදු වනුයේ වයිබර්, වට්ස්ඇප් වැනි දියුණු සියුම් ක්රම හරහාය. එසේම අපරාධයක වගකීම භාරගනිමින් සම්බන්ධව පොලීසියට භාරවද්දී ඉදිරිපත් කරනුයේ ඊට කිසිසේත්ම සම්බන්ධයක් නොමැති අවි ආයුධය. පරීක්ෂණ අවුල් කරමින් නඩු වෙනතකට යැවීමට එසේ කරනු ලබයි. මේ සියලු තත්ත්වයන් තුළ පාතාලය සුද්ධ කිරිම යනු පහසු කටයුත්තක් නොවේ. ඒ සඳහා හුදු වදන් හරඹයකට එහා ගිය පැහැදිලි අවංක දැක්මක් මෙන්ම දියුණු වැඩපිළිවෙළක් ද පැවැතිය යුතුය.
